fbpx

Կարոտ

Երբ մի լուռ գիշեր աչքերդ փակես
Եվ ակամայից թռչես, գաս ինձ մոտ`
Կոչիր դա կարոտ․․․

Կամ եթե մի օր հարազատ մեկի
Անունն իմ անվան հետ դու շփոթես`
Կարոտ կկոչես․․․

Ու եթե տխրես` տեսնելով մեկին
Տողեր գրելիս պատուհանի մոտ,
Նորից ու նորից կոչիր դա կարոտ,
Կանչիր, կլսեմ, թեկուզ հեռու եմ․․․

Ձայնը քո թախծոտ կկոչեմ կարոտ։

Օրը փոխել

Ես օրը, ափսոս, փոխել չգիտեմ՝
Ոչ ձգել, ոչ էլ կարճացնել՝ անցնի,
Մի կախարդական տող էլ չգիտեմ,
Թե վատ օրերը լավ օրեր դարձնի։

Ինձ հայտնի է սոսկ հաջորդությունը՝
Օր ուրախության և օր սգալու,
Ու որ սև դառած, արցունքով թրջած
Օրվանից հետո լավ օր է գալու։

Ես սև

Հենց այսօր էլ հարմար է, ձմեռ,
Քեզ սպասում եմ, թրմել եմ ցավս,
Արի հետս նստիր, լռենք,
Ես դեռ նույն եմ, դու՞ ոնց ես, լա՞վ ես։

Դու դեռ ցու՞րտ ես, դեռ չո՞ր ես, սպիտա՞կ ես,
Ոնց գիտես՝ ես մնում եմ սև,
Շփոթված դեռ սգում ու սիրում եմ,
Ու հղկում եմ տողերս տձև։

Ամենքին դեռ էլի հավատում եմ,
Նվիրվում եմ դյուրին ամենքին,
Ամենքի մեջ դարձյալ որոնում եմ
Ամենքից տարբեր այն մեկին։

Ոչ ցավից անցյալի խրատվում եմ,
Ոչ փորձում եմ փախչել անցյալից,
Անցորդով առաջին փարատում եմ
Մենությունս՝ դեռ ան-ցանկալի։

Ու դեռ սիրտը հազիվ եմ սանձում իմ,
Դեռ կորցնում եմ թիկունք ու թև,
Երանի տալիս քեզ, որ սպիտակ ես,
Ու մնում եմ, ինչպես միշտ, սև։

Չչարանալ

Քեզ մե՛կը ցավ պատճառեց՝ բոլորը չէ,
Մե՛կը դավաճանեց, մյու՛սը խաբեց,
Մե՛կն արեց թևաթավ. փորձիր թռչել՝
Փորձի՛ր չչարանալ մարդկանց հանդեպ։

Օրերն էլ մեզ պիտի դավաճանեն,
Սպառվեն՝ վերածվելով հուշի անդեմ,
Վախը մահվան երբ կգա դռան դեմ,
Փորձի՛ր չչարանալ կյանքի հանդեպ։

Սակավությունը կաշկանդող զգալով ցածի՝
Շուքին Ողորմածի պետք չէ խանդել,
Սիրտդ բա՛ց ընդունիր ընծան հացի,
Փորձի՛ր չչարանալ Աստծո հանդեպ։

Ու թե քեզ հալածի ցավը բաց թողածի,
Ու թե կարծես աշխարհը այս բանտ է,
Թույլ լինելու, նվիրվելու և խաբվելու համար
Փորձի՛ր չչարանալ և քո՛ հանդեպ։

Անքնություն

Անծանոթիս կողքից, ծոցից սավանների
Դուրս է արել նորից հոգեհման,
Ճոճվում է վառ թողած միակ լույսը շենքի
Երկնքից կախված կանթեղի նման։

Եվ Ծննդյան տոնից, մինչև օրն Հարության
Ցավն, իրեն կանչելիս, բղավում է․ «Ներկա»,
Չիմացյալի հետքով թափառում է հոգիս՝
Չորս ամիս է արդեն գիշերվա գույն ներկած։

Չորս ամիս է արդեն վրձնով անքնության,
Նկարելով անշտապ նոր կնճիռներ, փոսեր՝
Ժամանակը ասես մակագրում է դեմքիս․
«Այստեղ, երբ արցունք կար, շա՜տ արցունք է հոսել»։

Եվ դարձնում է անխիղճ տիրակալն ամենի
Հինգ ժամը գիշերվա հիսունին հավասար՝
Ստիպելով երազել այն օրերի մասին,
Երբ կկոչեմ իրեն նոր անունով՝ անցյալ։

Իսկ մինչև այդ նորից ծոցից սավանների,
Ասում է՝ կհանի դեռ նույն հոգեհման…
Կճոճվի վառ թողած միակ լույսը շենքի
Երկնքից կախված կանթեղի նման։

Բաժանում

Բաժանումն անկասկած լինելու է՝
Ճիշտ ամսին, օրը ճիշտ, ճիշտ ժամին,
Ճամպրուկներ, արցունքներ, «Իմ տաքսին է»,
Օդային համբույր անարժանին։

«Լռությունն, հեռախոսն ու խաչբառը, -
Ես կասեմ, - ավելի հարազատ են»,
Ու նորից երկրորդիս կսպասեմ.
Գազանները վայրի ազատ են։

Վերջին մերձավորս

Ինչ ճյուղիցս պոկվեց, ընկավ վերջին մերձավորս,
Չի դիմանում հոգիս տոպրակի մեջ կաշվե,
Հայր մեր, ինձ գոնե մոտավոր ասա մահվան օրս,
Որ սկսեմ անհամբեր ես օրերը հաշվել։

Որ սկսեմ անտարբեր լինել տառապանքիս հանդեպ,
Դադարեմ գուշակել՝ ինձ ինչ է պակասում,
Որ անխուսափելի ազատումին միայն սպասեմ,
Ինչպես, երբ մանուկ էի, Նոր Տարուն էի սպասում…

Հիշել

Տեր, ինձ սովորեցրու
Նաև նրան ներել,
Ով թիկունքից գալով՝
Ինձ անցյալից զրկեց…

Նրան, ում պատճառով այլևս չեմ կարող
Ես տարիներ հետո, մի լուսնկա գիշեր
Անքնության ձեռքը բռնած պառկել լռիկ
Ու առանց արտասուք «ջահել վախտս» հիշել։

Դու կծիծաղեիր, եթե ինձ տեսնեիր

Դու կծիծաղեիր, եթե ինձ տեսնեիր,
Բայց դու վաղուց ես հանել աչքերդ։
Վերելք եմ կոչում ես վայրէջքներս,
Ընկեր եմ կոչում շրջված մեջքերը,
Ժպտում եմ, երբ ինձ ժպտում են շինծու,
Ու ծիծաղում եմ, երբ ծիծաղում են՝
Հեռվից ինձ վրա մատը տնկելով։

Սեր եմ խոստանում յուրաքանչյուրին,
Ու ցանկացածին կոչում սիրելի,
Ու անծանոթին բարև եմ տալիս՝
Լավ բարեկամի նման գգվելով,
Ու երազում եմ, անվերջ լքվելով,
Թե մի օր էլ ես մեկին կլքեմ՝
Ասես դրանով վրեժ լուծելով
Ինձ լքողներից։

Ու գնում եմ ինձ զանազան շորեր,
Որպեսզի ծածկեմ տգեղությունը,
Որում ծածկվում էր իմ գեղեցիկը,
Իմ վճռականը,
Իմ միայնակը,
Իմ անհեթեթը,
Ու քո սիրելին,
Որին ճիշտ սիրել դու գիտեիր միայն։

Որին դու գիտեիր հասկանալ միայն,
Ու անսահմանի սահմանը թաքուն մատնացույց անել,
Որ չկործանվեմ,
Չտգեղանամ,
Որ մարդկայինի կեղտով չաղտոտեմ
Կենդանի՜ հոգիս։

Որ անկշտությամբ կյանքը մակարդեմ
Իմ է՜ն մի թոքին, որը սիրում էիր․․․
Ու առանց որի փոխում ենք մեր հի՜ն,
Մեր անգիր արած դերերը հիմա
Ես ու էն անտեր դիմանկարը,
Որը պահում եմ փակ կողպեքի տակ։

Ես եմ կործանվում…

Դու կծիծաղեիր, եթե ինձ տեսնեիր,
Բայց դու վաղուց ես հանել աչքերդ,
Բայց դու պաշտում ես կործանումը իմ,
Բայց դու շնչում ես իմ արտաշնչած
Օդը թունավոր,
Բայց դու քայլում ես ինձանից հետո
Արդեն ավիրված արահետներով,
Դու տաքացնում ես մատներդ սառած
Իմ կես-հավատի՝ մեկ քառորդ Աստծո
Պատրույգի վերջին միլիմետրերի
Մարմանդ կրակին․․․

Բայց դու ապրում ես ոչ այն պատճառով,
Որ քեզ կենսապես պետք է ապրելը,
Այլ՝ որ զուգակցես իմ նմանապես անպետք ապրումին․․․

Այլապես արդեն դու կծիծաղեիր,
Ու ես ամոթից նորից կկախեի
Պատուհանիցս հանա՜ծ, շպարտա՜ծ
Վարագույրը իմ․․․

Կենտրոնանալ

Լռությունն իր կտրուկ շեշտը դրել է,
Լցրել սենյակս երգերով իր լալ,
Բայց, Տեր իմ, ինչ հեշտ է գրքեր գրելը,
Ու որքան դժվար է կենտրոնանալ։

Երբ հոգսն է հոգած, ու ժամն է պարապ,
Ու միտքդ խառնող էլ ոչինչ չկա,
Ծնվում է կարծես մի նո՛ր գործ չարած,
Չի գործում ինչ-որ հյուսվածք կամ մկան։

Սկսում է ասես միլիոն միջատ
Երգեր տարաձայն բզզալ քո ներսում,
Աստծո շալակից՝ աստղերից իջած,
Ինքդ քեզանից տող ես աղերսում։

Ու գլխիդ տալիս, ախր քիչ առաջ
Թվաց՝ ուշագրավ բան եկավ մտքիս…
Որոշում թողնել գրողի տարած
Քաղաքն ու փախչել հեռու աղմուկից։

Հեռու պահանջից ու կատարումից,
Ու արարումից հեռու ամենայն,
Ու շնչավորից, որ կապում է ինձ
Սարերից։ Դեպի հեռուն ամենա։

Հուսալով՝ գուցե մենության գրկում,
Հաջողվի ցրված մտքի վերջը տալ,
Ազատվել հազար խոհից կողմնակի,
Եվ կենտրոնանալ, և կենտրոնանալ։

Քաղաք

Չեկար, արդեն գնում եմ, սպառել եմ սև-հեղուկս,
Գիտեմ, մի օր ասել ես՝ հասնեմ, գրեմ նամակ,
Չեկար, դե խոստանում եմ ջնջել մտքիցս անունդ,
Չեկար ու արժանի չես, խալխի հովի քաղաք։

Նեղված քեզ անիծում եմ, կորցնում նյարդերից քունս,
Երնեկ լիներ անեծքս՝ մնայիր դու անզավակ,
Շրջեիր այգուց այգի ու փնտրեիր օտար որդոց մեջ
Կորցրած հարազատին քո, ծեր ու մենակ քաղաք։

Հեռացիր

Ինձ ասա, էլ ինչի՞ն ես սպասում,
Երբ խոսքերդ արդեն չեն սփոփում,
Հեռացի՛ր, մոռացի՛ր, չտանջես,
Խնայիր նուրբ լարերը հոգուս։

Քեզ հետ օրը թվում է տարի,
Օրը բարդ է թվում, անխնա,
Թե ինչու ես այդքան անարի
Հավաքիր քեզ, խնդրում եմ, գնա։

Երբ մեղքերդ արդեն չես քավի,
Ընդունիր, ձախողվել ես, ուստի,
Ես այսքան դիմացել եմ ցավին,
Դիմանամ գուցե և կորուստիդ։

Գուցե երբ չավիրես ամեն ինչ,
Քեզանից գոնե հուշ կփրկվի,
Կմնա ջերմություն ինչ-որ ջինջ,
Հավաքիր քեզ, միայն թե, չքվիր։

Հրաշքի ես արդեն չեմ սպասում,
Ու խոսքերդ արդեն չեն սփոփում,
Հեռացի՛ր, մոռացի՛ր, չտանջես,
Խնայիր նուրբ լարերը հոգուս։

Խորհրդավոր այգին

Պատկեր՝ թեմայով։ Տեղադրված հայ գրող Դօրիանի «Խորհրդավոր այգին» Արձակ ստեղծագործության էջում։

Հանելուկային կնոջից լսելով Խորհրդավոր այգու մասին, Կայը որոշում է անձամբ տեսնել այն։ Հեքիաթը գրված է 2009թ․, խմբագրված՝ 2020թ․։