11 դեկտեմբերի 2011, Tert.am
Րոպեներ առաջ հայկական հեռուստաընկերություններից մեկի եթերում բացահայտվեց հայալեզու համացանցում արդեն երեք տարի հայտնի ու միևնույն ժամանակ գաղտնի մնացող, facebook-ում ամենամեծ թվով հետևողներ ունեցող հայերից մեկը` Դօրիանը: Նրա ստեղծագործություններով կամ անձով հետաքրքրվողներն այլևս ստիպված չեն լինի գուշակել, թե ով է թաքնված խորհրդավոր դիմակի տակ: Tert.am-ի հետ բացառիկ զրույցում Գրիգոր Մուրադյանը` նույն ինքը Դօրիանը, առաջին անգամ հանդես է գալիս առանց դիմակի:
Այժմ, երբ բացահայտված է Ձեր անձի հետ կապված գլխավոր ինտրիգը, շարունակելո՞ւ եք արդյոք հանդես գալ Դօրիան կեղծանվան տակ, թե ներկայանալու եք իրական անուն-ազգանունով։
Ոչինչ չի փոխվի` շարունակելու եմ գրական կեղծանվամբ ներկայանալ: Ընթերցողն արդեն ճանաչում և սիրում է հենց Դօրիան հեղինակին: Հանկարծակի այդ անվանափոխությունը միայն շփոթություն կառաջացնի: Բացի այդ, ինքս էլ ցանկություն չունեմ իրական անուն-ազգանվամբ հանդես գալու:
Սակայն իրական դեմքով հանդես գալուց արդեն չեք կարող խուսափել: Կարծում եք ինչպե՞ս մարդիկ կարձագանքեն ձեր ոչ սովորական արտաքնին:
Այդ առումով հասարակական կարծիքն ավելի քան կանխատեսելի է: Լինելու է արական սեռի ներկայացուցիչների մի հսկայական խումբ, որոնք բացասաբար են արձագանքելու հայ իրականությունում նման կերպարի ի հայտ գալուն, լինելու են աղջիկներ, որոնք կհիասթափվեն` չգտնելով իրենց երազանքների հերոսին, հեռուստատեսությամբ այդ «սարսափելի» կերպարի ցուցադրվելու հետևանքում հայտնվելու են իմ անձով նոր հատաքրքրվողներ, որոնք առաջին անգամ են ընթերցելու իմ աշխատանքները, սիրելու են դրանք, կամ չեն սիրելու:
Ու, ինչն ամենակարևորն է, մնալու է մարդկանց մի խումբ, որն անտարբեր է լինելու բացահայտվելուս փաստի հանդեպ ու շարունակելու է կարդալ ինձ:
Այնուամենայնիվ, ըստ Ձեզ, լինելո՞ւ է վարկանիշի անկում, զիջելո՞ւ եք ձեր դիրքերը:
Մինչև տարեվերջ` ոչ: Հակառակը: Իսկ թե ինչ կլինի դրանից հետո, կախված է միայն ինձանից, այն աշխատանքից, որը կանեմ: Դրանից հետո էլ, որպես հեղինակ, իհարկե, դիրքերս չեմ զիջի, բայց որպես հասարակական հետաքրքրություն առաջացնող անձ, գուցե և…
Ցուցադրված հաղորդման ընթացքում կարծիք հնչեց, թե միջակ հեղինակ եք: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում նման գնահատականներին և արդյո՞ք ձեզ միջակ եք համարում:
Ինձ հայտնի չէ գրական ստեղծագործությունները գնահատելու համար ընդունված որևէ միջազգային սանդղակ: Այդ գնահատականը սուբյեկտիվ է ու, եթե քառասուն տարի ընթերցանությամբ զբաղվող մարդու համար դա միջակություն է, ընթերցանության հինգ կամ տասը տարվա փորձ ունեցող մարդու համար լավագույնն է, ինչ կարող է իրեն տալ հեղինակը: Այն էլ հայ հեղինակն ու այն էլ իմ տարիքի: Վաթսուն և ութսուն կիլոգրամ կշռող մարզիկները տարբեր կարգերում են մենամարտում: Ես համեմատում եմ ինձ իմ «քաշային կարգի մարզիկների» հետ, որոնք դեռ անգամ «բազմակետերի սինդրոմից» չեն ազատվել ու հասկանում եմ, որ շատ հեռու եմ նրանց համեմատ միջակ լինելուց:
Ի՞նչպիսի գրականություն է պետք այսօր ստեղծել, Ձեր նշած հինգ կամ տասը տարվա ընթերցանության փորձ ունեցող մարդկանց համակրանքին արժանանալու համար:
Խորապես չեմ մտածել այդ հարցի շուրջ, քանի որ ինքս իմ առջև նպատակ չեմ դրել ընթերցողի համար հաշվարկված գրականություն ստեղծել: Երիտասարդներին դուր է գալիս այն, ինչ գրում եմ, քանի որ դա նման է նրան, ինչ գրում են այսօր հեղինակություն վայելող ու հայտնի արտասահմանյան հեղինակները: Ես այն եմ, ինչ կարդում եմ ու, բնական է, որ կարդալով բացառապես ժամանակակից արտասահմանյան գրականություն, գրելիս էլ դրա նման եմ գրում:
Դասկաններին չե՞ք կարդում:
Վերջին երեք տարվա ընթացքում երկու, թե երեք դասականի գիրք եմ կարդացել, երևի: Այդ առումով մեծ բաց ունեմ, բայց չունեմ այդ բացը լրացնելու ստիմուլ: Միայն այն կարծիքը, թե դասականներին չուսումնասիրելն ամոթ է, բավարար դրդապատճառ չէ: Ժամանակակից գրականությունը հաճույք է պատճառում ինձ, այն նախընտրելի է ու նաև այնքան շատ, որ ստիպում է երազել իրեն սպառելու ժամանակ գտնելու մասին: Եթե ինչ-որ մեկն ասի, թե ես չեմ կարող լավ ներկա կառուցել, քանի որ լավ չգիտեմ անցյալը, կպատասխանեմ, որ այսօրվա օրը վաղն անցյալ է դառնալու: Նշանակում է ես մեկ քայլ առաջ եմ ընկել, ես ապագա կառուցելու գաղափարով եմ ապրում, ներկա չեմ ուզում: Ուժեղ ու աստիճանաբար էլ ավելի աճող կոնֆլիկտի մեջ եմ անցյալ ժամանակի հետ: Ժամանակի նախորդ ու նաև ընթացիկ սեկտորներից ազատվելու, առաջ ընկնելու ձգտումը ոգևորում է ինձ: Դա խանգարում է անկողմնակալ լինել գրականության ընտրության հարցում:
Ամսագրերից մեկում լույս տեսած ինքնակենսագրությանդ մեջ ոչ այնքան երջանիկ մանկության մասին էիք պատմում: Կապո՞ւմ եք արդյոք Ձեր մանկությունն անցյալի հետ ունեցած այդ կոնֆլիկտի հետ:
Երբ ինձ խնդրում են ցույց տալ իմ գրած առաջին բանաստեղծությունները, ցուցադրելու ոչինչ չեմ գտնում` պատռել եմ դրանք: Պատռել եմ օրագրերը, որոնք վարում էի պատանի տարիներին, դեն եմ նետել նախկինում ստացած բոլոր նվերներս ու նամակներս: Անգամ փորձ եմ արել այլոց ուղղված իմ նամակները հավաքել ու նույն բախտին արժանացնել: Ու դա շարունակվում է:
Անվերադարձ ջնջում եմ իմ բլոգային գրառումները, ջնջում եմ այն ստեղծագործությունները, որոնք ժամանակի ընթացքում աչքիցս ընկել են: Օրեր առաջ լույս տեսավ իմ կողմից այդքան սպասված առաջին գիրքս` վեպ, որն իմ լավագույն աշխատանքներից մեկն էի համարում: Ես ձեռքս առա այն ու սկսեցի սխալներ գտնել` տողեր, որոնց համար փոշմանում եմ, բառեր, որոնք իզուր եմ օգտագործել, ասես օրգանիզմս մերժեր այն, ինչպես վտանգավոր սնունդը կմերժեր: Ոչ միայն մանկությանս, այլև ապրած օրերիցս մեծ մասի համար եմ փոշմանում, արածներիս ու ասածներիս մեծ մասի համար: Եթե կարծում եմ, թե երեկ վատն էի, հետևություն եմ անում նաև, որ այսօր փոքր ինչ ավելի լավն եմ դարձել:
Սակայն որքան էլ ժամանակ անցնի, ես ու աշխարհը թերի ենք մնալու ու լավագույնը փնտրողը ստիպված է լինելու փնտրել այն վաղվա օրվա մեջ: Յուրաքանչյուր օր արթնանալիս ես հագնում եմ այն շորերը, որոնցով ամոթ չի լինելու դեպի վաղը գնալ: Ես հավատում եմ, որ մյուսներից շուտ եմ այնտեղ հայտնվելու:
